021-22679213

تغییر و تحولات خانواده ایرانی در گذر از سنتی به مدرن

خانواده ایرانی
دسترسی سریع به محتوای این مقاله

خانواده ایرانی

سنت به معنی حفظ وضع موجود و ارزش‌های فرهنگی است. در ادبیات علوم اجتماعی، سنت را شامل مجموعه‌ای از ذهنیت ها و ایده هایی می دانند که بار معنایی ویژه‌ای دارند، منشأ در گذشته دارند، در جامعه عمومیت دارند، بیش از یک نسل را شامل می‌شوند و مبنای عمل و رفتار قرار می گیرند. معنای مدرن و تجدد را باید در تغییرات و تحولات اجتماعی گسترده‌ای که جوامع در دوره جدید تجربه نموده اند، جستجو کرد. شیوه های نوین زندگی و یا سازمان های اجتماعی که نشان می دهد بشر از گذشته بریده است و در این روند جامعه دگرگونی های گسترده ای در هنجارها و ارزش های نظام فرهنگی را تجربه می نماید که بر کلیه نهادهای اجتماعی از جمله خانواده تاثیر می گذارد.

سطح تحصیلات و اشتغال زنان در خارج از خانه و استقلال اقتصادی آنها و کار کردن مردان در خانه در کنار زنان منجر به تنش و تعارضات فراوان شده است. ساختار قدرت در خانواده  به دلیل تغییر نقش های جنسیتی تغییر کرده و از قدرت مرد کاسته و به قدرت زنان افزوده شده و زنان خواستار برابری در زمینه قدرت و حقوق برابر در همه ی زمینه های زندگی و جهان اجتماعی اند ، و بر فردگرایی ، خود پیروی و آزادی بیشتر برای انتخاب همسر تاکید بیشتری دارند  یکی از ویژگی های دنیای مدرن پیدایش فرد گرایی است یعنی هر فرد حاکم بر سرنوشت خویش است و بدون توجه به دیگران ، زندگی خود را هدایت می کند و برای هر کس بیشترین حد استقلال و اختیار را قائل است ارزشمند دانستن (تکریم) فرزندان و قائل شدن حقوق فراوان برای آنان که در بخش اعظم تاریخ و فرهنگ های سنتی وجود نداشته است.  موقعیت فرزندان در خانواده به خوبی نشانگر تغییر و تحولات در دنیای مدرن است (فرزند سالاری). افزایش فرهنگ مصرف گرایی و خود شیفتگی ؛ نوگرایی، نوسازی و مدرن شدن سبک زندگی و تفکر افراد ؛ داشتن زندگی مرفه تر و کاهش توجه انسان به خانواده ؛ به تاخیر انداختن ازدواج و تشکیل خانواده و رواج زندگی مشترک بدون ازدواج و تضعیف اقتدار خانواده  از نظر روانشناختی، خواست و گرایش جوانان جامعه به داشتن روابط آزاد با یکدیگر قبل از ازدواج، کاهش تعداد اعضای آن و کوچک شدن حجم خانواده ، گرایش به فرزند کمتر، بچه دار نشدن و یا به مدت طولانی به تعویق انداختن ؛ کاهش نقش حمایتگری شبکه خویشاوندی ، کمرنگ شده نقش بزرگترهای خانواده، تضعیف هنجارهای سنتی در جریان مدرن شدن، باعث تضعیف اقتدار مردانه و کاهش میزان فرمانبرداری زنانه و در نتیجه کاهش دوام و پایداری خانواده و افزایش طلاق می گردد، کاهش ازدواج هاي سنّتي که دختر و پسر جوان نقش فعالی برای تصمیم گیری در مورد ازدواج نداشتند و  عشق و علاقة پیش از ازدواج مطرح نبود. افزایش ازدواج هاي مدرن، كه در آن دختر و پسر نقش اصلی را در تصميم گیري بر اساس عشق و علاقه  دارند، در خانواده مدرن، کمرنگ شدن روابط عاطفی- احساسی بین همسران و کاهش وابستگی اعضای خانواده به یکدیگر را شاهدیم در حالی که در خانواده سنتی، شدت پیوندهای عاطفی بالا و محوریت عاطفه ورزی و ایثارگری به عهده زنان بوده است.

خانواده های مدرن به سوی افزایش عاملیت افراد و اهمیت یافتن انتخاب های فردی حرکت می نمایند و از تقدیرگرایی و حاکمیت ساختار خانواده بر گزینش های افراد  کاسته شده است،  اشتغال زنان  باعث می شود کیفیت زندگی به دلیل وضعیت مالی ناشی از دو درآمد، بالا و  مطلوب باشد،  و اشتغال زنان نیاز های بسیاری را در آنها برآورده می سازد  از جمله، توجه به خود، قدرت، تنوع  در زندگی، استقلال مالی،  قدرت تصمیم گیری، احساس توانمندی و احساس ارزش که در نقش خانه داری  ارضا نمی شد؛ مردان کمتر احساس فشار می کنند زیرا به تنهایی مسئول رفاه مالی و خانواده نیستند، از نظر قدرت و تصمیم گیری،  احترام زن و شوهر نسبت به یکدیگر، در میان گذاشتن مشکلات با یکدیگر و روابط منصفانه در مقایسه با روابط سنتی تعادل بیشتری وجود دارد استفاده بیشتر از رسانه ها  شبکه ها ی اجتماعی و شبکه های ماهواره ای مطلوبیت روابط والدين و فرزندان، اعتماد زناشويي، مناسبات خانوادگي و ابعاد آن را کاهش می هد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آخرین مقالات

سایر خدمات ما

برای رزرو نوبت فرم زیر را پر کنید

همین الان برای رزرو نوبت اقدام کنید!

دوره مشاوره گروهی با رویکرد تحلیلی برای رشد شخصی

در این دوره دکتر فتانه میرزایی به شما کمک می‌کند تعارضاتی را که در رابطه با خود و دیگران دارید حل کنید و به شخصیتی غنی‌تر دست یابید تا بتوانید احساس رضایت را در زندگی تجربه کنید.

زمان برگزاری دوره: 18 اردیبهشت
ظرفیت محدود!
برای دریافت اطلاعات بیشتر و شرکت در دوره با ما تماس بگیرید: