افسردگی شایع‌ترین اختلال روانی در بین کودکان و نوجوانان محسوب می‌شود. ابتلا به افسردگی در نوجوانان می‌تواند منجر به اختلال در کسب مهارت‌های اجتماعی، کاهش رشد شناختی، مشکلات روانشناختی، افت تحصیلی یا ترک تحصیل و حتی درگیری با سیستم قانونی و حقوقی شود. همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهد افسردگی نوجوانان با رفتارهای آسیب زننده‌ای مثل چاقی و سوءمصرف مواد همراه است. در بدترین حالت، افسردگی می‌تواند منجر به خودکشی شود که یکی از علل اصلی مرگ نوجوانان در دنیاست.
افسردگی یک بیماری با علل و اشکال مختلف است. این یک اختلال در خلق و عاطفه نوجوان است؛ یک نگرش یا طرز فکر نیست که نوجوان بتواند آن را کنترل کند یا به دلخواه خود از آن خارج شود. اما با روان درمانی و/یا دارو قابل درمان است، به همین دلیل مهم است که والدین در مورد علائم و تشخیص افسردگی در نوجوان خود آموزش ببینند.
علائم افسردگی نوجوان
بزرگسالان گاهی اوقات علائم افسردگی را در نوجوانان تشخیص نمی‌دهند زیرا علائم این اختلال در نوجوانان می‌تواند کاملاً متفاوت از علائم بزرگسالان باشد. یک نوجوان مبتلا به افسردگی به صورت کلی ممکن است تمام یا برخی از علائم زیر را داشته باشد:
- خلق و خوی غمگین یا افسرده
- احساس بی ارزشی یا ناامیدی
- از دست دادن علاقه به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردند
- کناره گیری از دوستان و خانواده
- گریه
- ناتوانی در خوابیدن یا خواب زیاد
- از دست دادن اشتها یا افزایش اشتها
- تجربه دردهای جسمانی که حتی با درمان از بین نمی‌روند
- تحریک پذیری
- احساس خستگی با وجود خواب کافی
- ناتوانی در تمرکز
- افکار خودکشی، صحبت از خودکشی یا اقدام به خودکشی
اگر بخواهیم دقیق‌تر به موضوع علائم نگاه کنیم، شامل دو دسته تغییرات است که در ادامه آمده است:
تغییرات عاطفی
- احساس غم و اندوه که می‌تواند شامل گریه بدون دلیل به صورت پنهانی یا آشکارا باشد
- ناامیدی یا احساس خشم، حتی در مورد مسائل کوچک
- احساس ناامیدی و پوچی
- خلق و خوی تحریک پذیر
- از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیت‌های معمولی
- از دست دادن علاقه به تعامل با خانواده و دوستان
- عزت نفس پایین
- احساس بی ارزشی یا گناه
- تثبیت شکست‌های گذشته یا سرزنش اغراق آمیز خود یا انتقاد از خود
- حساسیت شدید نسبت به رد شدن یا شکست خوردن و نیاز به اطمینان بیش از حد
- اشکال در فکر کردن، تمرکز کردن، تصمیم گیری و به خاطر سپردن مطالب
- احساس مداوم این که زندگی و آینده تیره و تار است
- افکار مکرر مرگ یا خودکشی
تغییرات رفتاری
- خستگی و از دست دادن انرژی
- بی خوابی یا پرخوابی
- تغییر در اشتها – کاهش اشتها و کاهش وزن، یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن
- استفاده از الکل یا مواد مخدر
- بی قراری یا آشفتگی – به عنوان مثال، قدم زدن، فشار دادن دست یا ناتوانی در نشستن
- کندی در فکر کردن، صحبت کردن یا حرکات بدن
- شکایات مکرر از دردهای جسمانی مثل دل درد یا سردرد غیر قابل توضیح
- انزوای اجتماعی
- عملکرد ضعیف در مدرسه یا غیبت مکرر
- توجه کمتر به بهداشت شخصی یا ظاهر
- طغیان خشم، رفتارهای پرخطر یا تکانشی
- آسیب رساندن به خود – برای مثال خودزنی
- برنامه ریزی برای خودکشی یا اقدام به خودکشی
انواع افسردگی نوجوانان
مؤسسه ملی سلامت روان بیان می‌کند که دو شکل رایج افسردگی در نوجوانان وجود دارد: اختلال افسردگی اساسی و اختلال افسرده‌خویی (که با عنوان اختلال افسردگی مداوم نیز شناخته می‌شود).
اختلال افسردگی اساسی با ترکیبی از علائم بروز پیدا می‌کند. علائم این نوع از افسردگی در توانایی نوجوان برای کار کردن، خوابیدن، مطالعه کردن، غذا خوردن و لذت بردن از فعالیت‌های لذت‌بخش، اختلال ایجاد می‌کند. افسردگی اساسی ناتوان کننده است و مانع عملکرد طبیعی نوجوان می‌شود.
اختلال دیس تایمیک با علائم طولانی مدت (دو سال یا بیشتر) اما شدت کمتر مشخص می‌شود. علائم اختلال افسرده خویی در نوجوانان ممکن است فرد را ناتوان نکند اما می تواند از عملکرد طبیعی یا احساسات خوشایند جلوگیری کند. نوجوانان مبتلا به دیس تایمیا ممکن است یک یا چند دوره افسردگی اساسی را در طول زندگی خود تجربه کنند.
به یاد داشته باشید که افسردگی صرفا به معنای وجود خلق و خوی منفی نیست، در تعریف دقیق‌تر و جامع‌تر افسردگی به معنای نبود خلق و هیجانات مثبت است.
علل افسردگی بین نوجوانان
تصور می‌شود که دلایل زیادی برای افسردگی وجود دارد. به احتمال زیاد عوامل زیادی پشت این هستند که چه کسی دچار افسردگی می‌شود و چه کسی نه. این موضوع در مورد نوجوانان نیز صدق می‌کند. به صورت کلی یک یا چند مورد از دلایل زیر می‌توانند عامل بروز افسردگی در نوجوانان باشند.
تجربه یک رویداد آسیب زا در زندگی: مانند از دست دادن یک عزیز یا حیوان خانگی، طلاق یا ازدواج مجدد والدین. هر رویدادی که باعث پریشانی یا تروما یا حتی تغییر اساسی در سبک زندگی نوجوان شود، می‌تواند باعث ایجاد افسردگی شود و اگر نوجوان در شرایط آسیب‌پذیری باشد شدت علائم افسردگی بیشتر خواهد بود.
وضعیت اجتماعی/شرایط خانوادگی: متاسفانه، نوجوانانی هستند که در شرایط سختی زندگی می‌کنند. خشونت خانگی، سوء مصرف مواد، فقر یا سایر مسائل خانوادگی می‌تواند باعث استرس و افسردگی در نوجوان شود.
ژنتیک/زیست شناسی: مشخص شده است که افسردگی در خانوادهها ریشه دارد و اساس ژنتیکی برای افسردگی وجود دارد. البته به خاطر داشته باشید که نوجوانانی که در سابقه خانوادگی خود افسردگی دارند لزوماً به این بیماری مبتلا نخواهند شد و نوجوانانی که سابقه افسردگی در خانواده خود ندارند همچنان می‌توانند به این اختلال مبتلا شوند.
شرایط پزشکی: گاهی اوقات، علائم افسردگی می‌تواند عارضه جانبی یک بیماری پزشکی دیگر مانند کم کاری تیروئید یا سایر مشکلات جسمانی باشد.
تشخیص افسردگی در نوجوانان
افسردگی در نوجوان باید توسط یک متخصص سلامت روان تشخیص داده شود. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که افسردگی در نوجوانان کمتر تشخیص داده شده و کمتر درمان می‌شود و همین موضوع باعث بروز مشکلات متعدد و جدی در دوره جوانی و بزرگسالی می‌شود. برای تشخیص افسردگی در فرد نوجوان، متخصص سلامت روان ارزیابی‌های روانشناختی و مصاحبه بالینی انجام می‌دهد. همچنین برای تشخیص دقیق گاهی اوقات ممکن است نیاز به آزمایشات پزشکی باشد.
چه چیزی طبیعی و چه چیزی غیر طبیعی است؟
تشخیص تفاوت بین علائم افسردگی و فراز و نشیب‌های دوره نوجوانی می‌تواند بسیار دشوار باشد. به همین دلیل در قدم اول بهتر است که با نوجوان صحبت شود. باید پاسخ این سوال را یافت: آیا نوجوان قادر به مدیریت احساسات چالش برانگیز خود هست، یا حس می‌کند زندگی واقعا طاقت‌فرساست؟
چه زمانی باید به مشاور یا درمانگر مراجعه کرد؟
اگر علائم افسردگی در نوجوان شما برای مدتی پیوسته ادامه‌دار شده است و نگران امنیت روانی و جسمانی او هستید، حتما به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید. علائم افسردگی معمولا به خودی خود بهتر نمی‌شوند و در صورت عدم درمان ممکن است بدتر شوند یا منجر به مشکلات دیگری مثل فرار از خانه شوند. همچنین نوجوانان افسرده در معرض خطر خودکشی هستند، حتی اگر علائم و نشانه‌ها شدید به نظر نرسند.
برای دریافت مشاوره و تشخیص افسردگی در نوجوان خود همین امروز با ما تماس بگیرید.
عوارض جانبی افسردگی برای نوجوانان
افسردگی درمان نشده می‌تواند منجر به مشکلات عاطفی، رفتاری و جسمانی شود که بر هر بخش از زندگی نوجوان شما تاثیرات جدی می‌گذارد. عوارض جانبی مربوط به افسردگی نوجوانان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سوء مصرف الکل و مواد مخدر
- مشکلات تحصیلی
- درگیری‌های خانوادگی و مشکلات روابط
- اقدام به خودکشی
درمان افسردگی نوجوان
درمان افسردگی در نوجوانان معمولاً شامل یک رویکرد چند وجهی متناسب با نیازهای فرد است. درمان‌های تخصصی اغلب شامل ترکیبی از روان درمانی، مانند درمان شناختی – رفتاری (CBT)، درمان بین فردی (IPT) یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، همراه با دارو، عمدتاً مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) است. هدف این مداخلات پرداختن به جنبه‌های عاطفی و شناختی افسردگی و همچنین مدیریت عوامل بیولوژیکی زمینه‌ای است.
طول درمان بسته به شدت افسردگی و پاسخ فرد به درمان، متفاوت است، اما اغلب از چند ماه تا یک سال یا بیشتر متغیر است. مراحل درمان معمولاً شامل ارزیابی اولیه برای تعیین مناسب‌ترین مداخلات، به دنبال آن جلسات درمانی منظم، مدیریت دارو در صورت لزوم و نظارت مداوم بر پیشرفت است. تحقیقات نشان می‌دهد که با درمان به موقع و موثر، بسیاری از نوجوانان بهبود قابل توجهی را در علائم و بهزیستی روانی خود تجربه می‌کنند. با این حال، جامع بودن درمان و دسترسی نوجوانان به حمایت مداوم برای جلوگیری از عود و ارتقای سلامت روان در درازمدت بسیار مهم است.
کلینیک روانشناسی آفتاب با حضور درمانگران، مشاوران و روانپزشکان با تجربه در کار با نوجوانان می‌تواند به شما در تشخیص و درمان افسردگی فرزندتان کمک کند. همین امروز با ما تماس بگیرید.
مقابله با افسردگی در نوجوانان
با نوجوان خود بیشتر صحبت کنید و با او ارتباط صمیمانه بگیرید. دغدغه‌هایش را بشناسید، شاید دلیلی برای خودش دارد، که به نحوی خاص عمل و رفتار می‌کند. باز کردن خطوط ارتباطی به نوجوان شما اجازه می‌دهد بفهمد شما به فکر او هستید و او را برای صحبت درباره مشکلش و دریافت حمایت و پشتیبانی آماده می‌کند.
مواردی که ممکن است به نوجوان شما در مدیریت علائم افسردگی کمک کند عبارتند از:
- صحبت کردن در مورد نگرانی‌ها با خانواده و دوستان
- داشتن یک سیستم حمایتی سالم
- استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس
- داشتن یک رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
- پیدا کردن علایق و سرگرمی‌های جدید
- پیوستن به یک گروه حمایتی، مثل گروه‌درمانی
نتیجه‌گیری
در نهایت، هرگز علائم یا نشانه‌های افسردگی را نادیده نگیرید. افسردگی قابل درمان است؛ هم برای شما و هم برای نوجوانتان کمک‌های تخصصی وجود دارد. در صورت عدم درمان، افسردگی می‌تواند منجر به افکار خودکشی و در نهایت اقدام به آن شود. اگر یک یا چند مورد از علائم افسردگی را در نوجوان خود مشاهده کرده‌اید و نگران سلامت روانی و جسمانی او هستید، برای دریافت کمک‌های تخصصی همین امروز با ما تماس بگیرید.
