اهمیت گفتگو با کودکان در مورد بحران
گفتگو با کودکان خردسال در مورد بحران ها از جمله بحران همه گیری ویروس کرونا و خطرات آن، برای بسیاری از والدین و معلمان دشوار است ولی لازم است در این مورد با کودکان گفتگو شود.
ما اینجا روش هایی را برای گفتگو پیشنهاد می کنیم که ممکن است برای شما مفید باشند:
- گفتگو با کودکان در مورد بحران همه گیری ویروس کرونا (کووید-19) فراهم نمودن موقعیت مناسب:
گفتگو با کودک را در موقعیت مناسبی انجام دهید، موقعیتی که فرصت کافی برای گفتگو داشته باشید، در هنگام گفتگو به فعالیت دیگری مشغول نباشید و عوامل مزاحم مثل تماس تلفنی و سایر موارد جریان گفتگوی شما را قطع نکنند. زمانی را برای گفتگو انتخاب کنید که کودک خوش خلق باشد و مشغول فعالیت یا بازی هایی که برایش مهم است نباشد تا بهتر بتواند به شما گوش دهد.
خود شما نیز لازم است روحیه و شرایط مناسبی برای گفتگو داشته باشید به نحوی که بتوانید احساسات او را درک و از او حمایت کنید. کودک باید این احساس را داشته باشد که می تواند سوال ها و نگرانی هایش را به راحتی مطرح نماید و در عین حال برای صحبت کردن تحت فشار و اجبار قرار ندارد.
سپس موضوعی که می خواهید راجع به آن صحبت کنید را با کودک مطرح کنید. وقتی در مورد بیماری و روش های مراقبت حرف می زنید از کلمات یا عبارات قابل فهم استفاده کنید.
مهم است که متناسب با سن، زبان و درک کودک برایش توضیح دهید. هرچه سن کودک کمتر باشد اطلاعات کلی تر و ساده تر مورد نیاز است.
به عنوان مثال در مورد یک کودک چهار ساله نمی توان گفت که ویروس چیست ولی می توان گفت: “برای اینکه مریض نشویم لازم است دستمان را بشوییم”.
- در مورد کرونا دانسته های کودک را جویا شوید:
کودکان بزرگتر ممکن است اطلاعاتی را از منابع مختلف بدست آورده باشند، لازم است اطلاعات کودک را جویا شوید و موارد نادرست و نگران کننده را حذف کنید. برای اینکار از او بپرسید در این مورد چه چیزهایی می داند. به گفته های کودک با دقت گوش دهید، زود کلامش را قطع نکنید، دانسته ها و برداشت های کودک را به تمسخر نگیرید یا بی اهمیت جلوه ندهید.
- اطلاعات لازم را به کودک بدهید:
بزرگترها بطور معمول اخبار روزانه را با علاقه و توجه دنبال می کنند، ولی بیشتر کودکان بخصوص کوچکترها علاقه ای به دانستن جزئیات اتفاقات کشور یا دنیا ندارند و ترجیح می دهند که کودک باشند، توپ بازی کنند، سورتمه سواری کنند، از درخت بالا بروند یا دوچرخه سواری کنند. در این موارد فقط اطلاعات ضروری را به آن ها بدهید.
- به کودک پاسخ های درست بدهید:
برخی کودکان بزرگتر و نوجوانان همانند شما دنبال اطلاعات جدید می گردند و سوالاتی دارند. به آن ها اجازه دهید سوالاتشان را بپرسند و به سوالات پاسخ های درست و واقعی بدهید. کودکان در نهایت متوجه ساختگی یا غیرواقعی بودن برخی پاسخ ها می شوند و این باعث می شود اعتمادشان به شما کاهش یابد.
- اگر لازم شد چند بار توضیح دهید:
شاید لازم باشد برخی اطلاعات را چندین مرتبه تکرار کنید. فهمیدن و پذیرش برخی موضوعات در ابتدا ممکن است برای کودک دشوار باشد و شما مجبور شوید چند بار توضیح دهید. برخی کودکان برای اطمینان از فهم موضوع ممکن است سوالات شان را تکرار کنند.
دادن اطلاعات مبهم یا صحبت کردن در حضور کودک با فرد بزرگسال دیگر به نحوی که کودک متوجه معنی کلمات یا گفتار شما نشود، ممکن است استرس و نگرانی کودک را افزایش دهد. توضیحات طولانی و کشدار کودک را خسته می کند و باعث می شود به صحبت شما کمتر توجه کند.
- هیجان های کودک را بپذیرید:
واکنش های هیجانی کودکان به بحران متناسب با درک آنها از واقعه، میزان حمایت های محیطی، ویژگی های سرشتی و احساس امنیت شان، متفاوت است. برخی از آنها واکنش های خفیف و برخی واکنش های شدید تر دارند. مهم است که احساسات، نگرانی ها و واکنش های کودک را به رسمیت بشناسید و تصدیق کنید. طبیعی است که در این شرایط برخی کودکان نگران، کلافه، عصبی، سردرگم یا غمگین باشند و افکار نگران کننده زیادی ذهنش را درگیر کرده باشد. به آنها بگوئید که وجود این احساسات و نگرانی ها در این شرایط بجا و طبیعی هستند.
- چند موضوع را با هم مطرح نکنید:
کودکان نمی توانند هم زمان به چند موضوع توجه و یا حجم زیاد اطلاعات را در ذهن نگه دارند لذا در هر جلسه فقط بر موضوعات محدودی متمرکز شوید که دانستن آنها اهمیت بیشتری دارد. برای گفتگوی و صحبت بیشتر، جلسات دیگری را در آینده برنامه ریزی و در هر جلسه اطلاعات مورد نیاز در آن شرایط را به کودک بدهید.
- بر ایمنی کودک تاکید کنید:
به کودکان اطمینان دهید که شما مراقب آنها هستید ولی وعده های غیرواقعی ندهید. آنها بهتر است اطمینان حاصل کنند که در خانه یا مدرسه شان ایمن هستند. اما قول ندهید که هیچ موردی از بیماری کرونا ویروس در محله یا شهر شما وجود نخواهد داشت و هیچ عضو خانواده بیمار نخواهد شد. کودکان تمایل دارند موقعیت ها را شخصی کنند. به عنوان مثال، آنها ممکن است بیشتر نگران ایمنی خود و اعضای خانواده یا دوستان خودشان باشند.
- امکانات حمایتی را معرفی کنید:
کودکان لازم است بدانند که امکانات زیادی برای مقابله با بحران وجود دارد. فرصت خوبی است که به کودکان نشان دهید در زمان وقوع بحران ها، افراد و امکانات برای کمک بسیج می شود و آن ها تنها نیستند. کودکان را با برخی از این امکانات آشنا کنید. به عنوان مثال بیمارستان ها بیشتر امکانات درمانی شان را به بیماران مبتلا به کرونا ویروس اختصاص داده اند.
- مواجهه با استرس را محدود کنید:
اجازه ندهید که کودکان با موضوعات یا تصاویر ترسناک مواجه شوند. تکرار مواجهه با چنین صحنه هایی می تواند برای آنها آزاردهنده و گیج کننده باشد. کودکان قدرت درک تمام ابعاد یک واقعه را ندارند و لذا احساس ترس و درماندگی شدید می کنند. اگرچه واکنش های هیجانی و ترس و وحشت افراطی آسیب زا هستند ولی بی اهمیت جلوه دادن بحران و بی تفاوت بودن نسبت به آن نیز توصیه نمی شود.
- الگویی مناسب برای کودک باشید:
کودکان از والدین یا معلم ها از طریق مشاهده یا گوش دادن به گفتگوها چیزهای زیادی یاد می گیرند و از آنها الگوبرداری می کنند. آنها خیلی کنجکاو هستند که بدانند شما به خبرهای مرتبط با شیوع کرونا ویروس چگونه عکس العمل نشان می دهید. اشکالی ندارد که نگرانی خود را در حضور کودک بروز دهید ولی مهم است واکنش های متناسب با شرایط و درک کودک داشته باشید، به نحوی که کنترل هیجانی خود را از دست ندهید و از واکنش های ناسازگارانه اجتناب کنید.
- از کودکان مستعد آسیب حمایت کنید:
کودکانی که در گذشته تجربه بیماری های جدی (بدخیمی، افسردگی، اضطراب شدید و …) و یا ازدست دادن عزیزان داشته اند، به ویژه نسبت به گزارش های خبری همراه با تصاویر بیماری یا مرگ آسیب پذیرتر هستند و ممکن است واکنش های طولاتی یا شدیدتری نشان دهند. بر این اساس این کودکان به حمایت و توجه بیشتری نیاز دارند.
- با افراد متخصص مشورت کنید:
کودکانی که نگرانی یا درگیری ذهنی بیش از حد در مورد شیوع کروناویروس دارند و نیز آنهایی که اختلال مداوم خواب، افکار مزاحم ، ترس های مکرر و تکراری در مورد بیماری یا مرگ، بی میلی و عدم تمایل برای رفتن به مدرسه و وابستگی زیاد به والدین دارند باید توسط یک متخصص سلامت روان ویزیت شوند.
در صورت تداوم این نشانه ها از پزشک متخصص کودکان، پزشک خانواده یا مشاور مدرسه بخواهید که شما را به متخصص مناسبی در این حوزه معرفی کنند. ما می توانیم به عنوان والدین، معلمان و بزرگسالان دلسوز با گوش دادن، ارائه پاسخ های صادقانه و حمایت عاطفی به بهترین شکل ممکن، به آنها در کنار آمدن با شرایط کمک کنیم. خوشبختانه، بیشتر کودکان، حتی آن هایی که در گذشته با فقدان یا بیماری مواجه شده اند کاملا انعطاف پذیر هستند.
درک و پذیرش فوریت های سلامت عمومی برای همه آسان نیست. طبیعی است که بسیاری از کودکان خردسال احساس ترس و سردرگمی کنند.
برگرفته از راهنمای گفتگو با کودکان درمورد بحران همه گیری ویروس کرونا (کووید 19) انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان آمریکا
ترجمه : عاطفه فرهادیان
