طرحواره محرومیت هیجانی | علائم و نشانه‌ها

آیا اغلب احساس می‌کنید که کسی را برای حمایت یا راهنمایی ندارید؟ آیا احساس می‌کنید که ارتباط عاطفی با دیگران ندارید اما نمی‌دانید چگونه آن را توضیح دهید؟ اگر چنین است، ممکن است دارای طرحواره محرومیت هیجانی / عاطفی یکی از 18 طرحواره ناسازگار در نظریه طرحواره درمانی جفری یانگ باشید.

این مقاله برای پاسخ به هر سوالیست که ممکن است درباره این طرحواره داشته باشید،  :

• طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟
• توضیح طرحواره های ناسازگار اولیه
• علل طرحواره محرومیت هیجانی
• نشانه‌های طرحواره محرومیت هیجانی در کودکی و بزرگسالی
• چگونه طرحواره محرومیت هیجانی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
• روش‌های درمان طرحواره محرومیت هیجانی

طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟

محرومیت عاطفی یک طرحواره ناسازگار اولیه (EMS) است. داشتن طرحواره محرومیت عاطفی به طور معمول به این معنی است که باور دارید نیازهای شما به مراقبت محبت‌آمیز، همدلی و یا حفاظت هرگز به طور کامل برآورده نمی‌شود. این باور می‌تواند شما را عرق در احساس تنهایی و بی‌تکیه‌گاهی کند.

چه عواملی باعث ایجاد طرحواره محرومیت هیجانی می‌شود؟

طرحواره محرومیت عاطفی در کودکی زمانی ایجاد می‌شود که مراقب اصلی (مادر) نیازهای کودک خود را درک نمی‌کند. مشابه نحوه ایجاد دلبستگی ناایمن، چنین مادرانی ممکن است نشانه‌های کودک که به محبت، همدلی یا حفاظت نیاز دارد را نادیده بگیرند یا آن‌ها را به اشتباه به عنوان نیاز به چیز دیگری تفسیر کنند. از طرفی، ممکن است مادر به درستی نیاز کودک را تشخیص دهد اما نتواند به دلیل مشکلات روانی یا الگوهای ناسازگار خود، آن را برآورده کند.

نشانه‌های طرحواره محرومیت هیجانی

اثرات محرومیت عاطفی می‌تواند گسترده باشد و افراد را هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل، نسخه‌های شدید طرحواره محرومیت هیجانی می‌تواند به یک اختلال تبدیل شود. سه نوع مختلف از محرومیت عاطفی وجود دارد که می‌تواند بر نحوه تفکر و احساس فرد نسبت به خود تأثیر بگذارد. ممکن است عشق، محبت و پرورش به او داده نشده باشد، از همدلی محروم شده باشد، یا کسی برای حمایت از او وجود نداشته باشد.

محرومیت عاطفی در کودکی

محرومیت عاطفی در کودکی معمولاً به صورت احساس تنهایی، افسردگی و/یا اضطراب ظاهر می‌شود. به دلیل نحوه پاسخگویی به نیازهایشان توسط مادر، این کودکان باور دارند که خواسته‌هایشان بی‌اهمیت است و از بیان آن‌ها دست می‌کشند.

در نتیجه، کودکان دارای طرحواره محرومیت هیجانی احساس تنهایی یا خلأ می‌کنند. محرومیت شدید عاطفی در دوران نوزادی می‌تواند باعث ناکامی در رشد و منجر به مشکلات رشد و تأخیرهای رشدی شود.

محرومیت عاطفی در بزرگسالی

همراه با احساسات تنهایی، افسردگی و اضطراب، محرومیت عاطفی در بزرگسالی ممکن است به صورت بی اهمیت جلوه دادن نیازهای اولیه یا ثانوی به دیگران ظاهر شود. افراد دارای طرحواره محرومیت عاطفی ممکن است همچنین باور داشته باشند که افراد “قوی” نیازهای عاطفی ندارند. بنابراین، ممکن است تلاش کنند تا احساسات خود را فروکش کنند، از صحبت درباره احساسات و نیازهای خود اجتناب کنند و خود را قوی‌تر از آنچه که هستند، نشان دهند. همچنین این افراد ممکن است مشکلاتی مانند اختلالات خوردن یا سوءمصرف مواد داشته باشند.

چگونه افراد محرومیت هیجانی مواجه می‌شوند؟

طرحواره محرومیت عاطفی ممکن است باعث شود فرد سعی کند با باورهای دشوار خود به یکی از سه روش کنار بیاید: اجتناب، جبران بیش از حد یا تسلیم شدن.

اجتناب

برخی افراد با طرحواره محرومیت هیجانی ممکن است سعی کنند از موقعیت‌هایی که طرحواره‌شان را تحریک می‌کند، اجتناب کنند. به عنوان مثال، ممکن است از روابط اجتناب کنند زیرا آن‌ را بی‌فایده می‌دانند، یا ممکن است از صحبت درباره نیازهای خود اجتناب کنند تا از ناامیدی ناشی از عدم برآورده شدن آن‌ها جلوگیری کنند.

جبران بیش از حد

به طور متناوب، برخی افراد با طرحواره محرومیت هیجانی ممکن است برای جبران بر خلاف باورهای خود رفتار کنند. به عنوان مثال، این افراد ممکن است چسبنده رفتار کنند، نیازهای خود را با صدای بلند و قاطعانه‌تر بیان کنند و حتی دیگران را به خاطر احساسات منفی خود سرزنش کنند.

در جبران بیش از حد ممکن است فرد احساس ناخوشایند و آسیب‌پذیری را تجربه کند زیرا برخلاف باورهای طرحواره‌اش عمل می‌کند. این ناخوشایندی به تنهایی می‌تواند طرحواره را تقویت کند، با ایجاد این احساس که رفتار فرد نامناسب است.

علاوه بر این، اگر جبران بیش از حد در جهت برآورده شدن نیازهای فرد به محبت، همدلی یا حفاظت کار نکند، می‌تواند طرحواره را بیشتر تقویت کند. سپس باعث می‌شود که فرد این تصور را پیدا کند که بدون توجه به کاری که انجام می‌دهد، نیازهایش هرگز برآورده نخواهد شد.

تسلیم شدن

برخی از افراد با طرحواره محرومیت هیجانی ممکن است در مقابل باورهای طرحواره خود تسلیم شوند. زمانی که فردی به این طرحواره تسلیم می‌شود، به این باور که عزیزانش نیاز او به محبت، همدلی یا امنیت را برآورده نخواهند کرد، تسلیم می‌شود. حتی ممکن است به افرادی جذب شود که به وضوح قادر به برآوردن نیازهای عاطفی او نیستند. همه اینها به این دلیل است که باور خود را بیش از بیش تقویت کند.

استراتژی‌های مقابله‌ای

آشنایی با الگو

افراد با طرحواره محرومیت هیجانی عادت کرده‌اند که نیازهای عاطفی خود را برآورده نکنند. علاوه بر این، بسیاری ممکن است ندانند که چرا چنین احساسی دارند یا حتی مشکلی دارند. اولین گام برای غلبه بر طرحواره محرومیت عاطفی، آگاه شدن است؛ از چیزی که هست و چگونگی تأثیرش بر شما.

توجه به اطرافیانتان

از خود بپرسید آیا افرادی که به شما نزدیک هستند، طرحواره شما را تقویت می‌کنند؟ و در صورت لزوم تغییرات لازم را انجام دهید. سعی کنید خود را با افرادی محاصره کنید که به شما احساس محبت، درک و امنیت می‌دهند.

ارزیابی انتظارات خود از اطرافیان

برآورده نشدن نیازهای عاطفی شما برای مدت طولانی ممکن است به این معنی باشد که نیازهای شما بیشتر از آنچه دیگران می‌توانند به طور واقعی برآورده کنند، باشد. سعی کنید به این درک برسید که افراد احتمالاً عمداً محبت، همدلی یا حفاظت را از شما دریغ نمی‌کنند، بلکه به طور معمول آنچه را که می‌توانند و زمانی که احساس می‌کنند می‌توانند، ارائه می‌دهند.

پذیرش احساسات و هیجانات

ممکن است ناراحت کننده باشد، اما سعی کنید احساسات خود را همانطور که احساس می‌کنید، تجربه کنید. آن‌ها را کنار نگذارید یا نادیده نگیرید آنطور که در کودکی به شما آموزش داده شده است. به این درک برسید که تجربه احساسات شما نشانه شجاعت است و نه ضعف. اگر شریک عاطفی یا دوستان نزدیکی دارید، سعی کنید در مورد احساسات خود و آنچه از آن‌ها توقع دارید صحبت کنید. این کار را به تدریج انجام دهید، با چیزی کوچک شروع کنید. برای مثال، “گرفتن دستت موقع قدم زدن به من حس خوبی می‌دهد. آیا اشکالی ندارد اگر این کار را بیشتر انجام دهیم؟”

از یک متخصص کمک بگیرید

شکستن باورهای حاصل از طرحواره‌های ناسازگار کار سختی است، مخصوصا در زمینه طرحواره محرومیت هیجانی. زیرا این طرحواره به دلیل نبود، محبت، همدلی و حمایت در دوران کودکی ایجاد می‌شود. به همین دلیل برای شکستن الگو و رسیدن به باورهای درست حضور یک متخصص در کنار شما می‌تواند فرایند را سریعتر و بهتر کند. اگر احساس می‌کنید که در زندگی خود با طرحواره محرومیت هیجانی دست و پنجه نرم می‌کنید حتما از یک طرحواره درمانگر کمک بگیرید. متخصصان ما در کلینیک روانشناسی آفتاب می‌توانند در این مسیر همراه شما باشند. همین الان یک نوبت برای مشاوره فردی رزرو کنید.