روان‌درمانی یا مشاوره فردی به حدود ۷۵٪ از افرادی که آن را تجربه می‌کنند، کمک می‌کند. اما موفقیت این مسیر تا حد زیادی به آن بستگی دارد که آیا درمانگری که انتخاب کرده‌اید با نیازهای شما هم‌راستا هست یا نه. تجربه شما از سلامت روان می‌تواند به شکل چشم‌گیری بهتر شود اگر نشانه‌هایی را که می‌گویند درمانگر مناسبی انتخاب نکرده‌اید، به‌موقع تشخیص دهید.
یک رابطه درمانی قوی و امن میان شما و درمانگرتان، پایه و اساس اثربخشی هر نوع درمان روانشناختی است. اما زنگ خطرهایی مثل زیر پا گذاشتن مرزهای حرفه‌ای، نقض رازداری، یا ایجاد حس قضاوت شدن می‌توانند روند درمان را کند کرده یا حتی متوقف کنند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که رابطه ضعیف میان درمانگر و مراجع، یکی از مهم‌ترین دلایل عدم بهبود در فرآیند درمان است.
در این مقاله یاد می‌گیرید چطور نشانه‌های یک درمانگر نامناسب را شناسایی کنید. با مرزهای سالم در اتاق درمان آشنا می‌شوید و متوجه می‌شوید چه زمانی بهتر است برای ادامه مسیر به دنبال درمانگر دیگری باشید. به احساس درونی خود اعتماد کنید و مطمئن شوید مراقبتی که دریافت می‌کنید، واقعاً شایسته شماست. در صورت نیاز به مشاوره برای انتخاب درمانگر می‌توانید با کلینیک روانشناسی آفتاب تماس بگیرید.
درک مرزهای درمانی و انتظارات منطقی
موفقیت در روان‌درمانی به رعایت مرزهای حرفه‌ای مشخص و داشتن انتظارات واقع‌بینانه بستگی دارد. داشتن یک چارچوب روشن، به شما کمک می‌کند تا قبل از اینکه مشکلات جدی شوند، متوجه شوید آیا درمانگر فعلی‌تان برای شما مناسب است یا نه. شناخت ویژگی‌های یک رابطه درمانی سالم، شما را در تصمیم‌گیری بهتر برای مراقبت از سلامت روان‌تان توانمندتر می‌سازد.
رابطه درمانی سالم چه ویژگی‌هایی دارد؟
رابطه درمانی سالم بر پایه اعتماد متقابل، احترام و ارتباط شفاف شکل می‌گیرد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که اتحاد درمانی (Therapeutic Alliance) باید شامل سه ویژگی اصلی باشد:
- پیوند عاطفی بر پایه احترام و اعتماد
- توافق بر سر اهداف درمانی
- همکاری مشترک در تصمیم‌گیری درمانی
این عناصر، محیطی امن فراهم می‌کنند تا شما بتوانید بدون ترس، افکار و احساسات حساسی را که شاید در هیچ جای دیگری نتوانید بیان کنید، بررسی کنید.
درمانگر خوب کسی است که با علاقه واقعی و بدون قضاوت به تجربیات شما گوش می‌دهد و به گونه‌ای پاسخ می‌دهد که حس شنیده شدن و درک شدن داشته باشید. او رویکردش را متناسب با نیازهای شما تنظیم می‌کند، نه اینکه از نسخه‌های یکسان برای همه استفاده کند. درمانگر حرفه‌ای همچنین از واکنش‌های شخصی خودش آگاه است و مراقب است که «انتقال متقابل» (Countertransference) روند درمان شما را مختل نکند.
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های رابطه درمانی سالم این است که بتوانید درباره احساسات منفی‌تان نسبت به درمانگر صحبت کنید و در مورد آنچه در همین لحظه بین شما اتفاق می‌افتد، گفت‌وگو داشته باشید. این سطح از صداقت و شفافیت، باعث می‌شود در صورت بروز سوءتفاهم یا فاصله عاطفی، بتوان آن را ترمیم کرد.
اهمیت رعایت استانداردهای حرفه‌ای
استانداردهای حرفه‌ای، نقش محافظتی هم برای مراجع و هم برای درمانگر دارند. «کد اخلاق انجمن روانشناسی آمریکا» (APA) درمانگران را ملزم می‌کند که بر اساس اصولی مانند سود رساندن به مراجع، پرهیز از آسیب، صداقت، مسئولیت‌پذیری، عدالت و احترام به کرامت انسانی عمل کنند.
بر اساس این استانداردها، درمانگر باید:
- مرزهای مشخص و حرفه‌ای را رعایت کند.
- تنها در حیطه تخصص خود فعالیت کند.
- از هرگونه رابطه دوگانه (مثلاً رابطه دوستی، کاری یا عاطفی با مراجع) که می‌تواند به اثربخشی درمان آسیب بزند، پرهیز کند.
رعایت این مرزها نشان می‌دهد که درمانگر منافع شما را بر منافع شخصی خود ترجیح می‌دهد و با صداقت و سلامت حرفه‌ای عمل می‌کند.
حقوق شما به عنوان مراجع
شما به عنوان یک مراجع، حقوق مشخصی در فرآیند درمان دارید. این حقوق برای حفظ سلامت روانی و کرامت شما تعریف شده‌اند و شامل موارد زیر هستند:
- برخورداری از احترام و کرامت در تمام طول درمان
- آگاهی کامل درباره نوع خدمات، سیاست‌ها و فرآیند درمانی قبل از شروع
- پرسش درباره رویکرد درمانی و سابقه تخصصی درمانگر
- حق پاسخ ندادن به سؤالات یا رد هرگونه مداخله
- درخواست تغییر درمانگر در صورت احساس ناراحتی
- حق پایان دادن به درمان در هر زمان
شما همچنین حق دارید که در تدوین طرح درمانی مشارکت داشته باشید و خدماتی متناسب با نیازهای واقعی‌تان دریافت کنید. در مورد محرمانگی اطلاعات نیز، باید به‌طور شفاف برایتان توضیح داده شود که در چه شرایطی این محرمانگی ممکن است نقض شود.
اگر نشانه‌ای از نقض مرزها یا سوءرفتار درمانگر دیدید، می‌توانید با نهادهای ناظر مانند هیئت نظارت روانشناسان، سوپروایزر درمانگر یا دیگر مراجع رسمی تماس بگیرید. آگاهی از این حقوق، به شما قدرت می‌دهد که از خودتان محافظت کرده و در برابر درمانگرهای نامناسب واکنش نشان دهید.
نشانه‌های هشداردهنده در شیوه ارتباطی درمانگر
ارتباط مؤثر، ستون فقرات یک درمان موفق است. شیوه‌ای که درمانگر شما در جلسات با شما صحبت می‌کند، می‌تواند اطلاعات مهمی درباره کیفیت رابطه درمانی‌تان بدهد. شناخت این نشانه‌های هشداردهنده از همان ابتدا، می‌تواند شما را از اتلاف زمان، هزینه و انرژی عاطفی نجات دهد.
وقتی درمانگر بیش از حد درباره خودش صحبت می‌کند
جلسات درمان باید روی شما متمرکز باشند، نه زندگی شخصی درمانگر. گاهی بیان یک مثال کوتاه و مرتبط از تجربه شخصی می‌تواند مفید باشد، اما اگر این صحبت‌ها از حد بگذرد، مرز حرفه‌ای بودن شکسته می‌شود.
اگر متوجه شدید درمانگرتان مرتب گفتگو را به سمت داستان‌ها، موفقیت‌ها یا مشکلات شخصی خود می‌برد، باید هشیار شوید. درمانگر نباید از جلسات برای برآورده‌کردن نیازهای عاطفی خودش استفاده کند. این رفتار می‌تواند باعث شود شما به‌جای تمرکز بر رشد خود، نگران حال و احوال درمانگرتان شوید.
نادیده‌گرفتن یا کوچک شمردن نگرانی‌های شما
درمانگر خوب کسی است که احساسات و تجربیات شما را بدون قضاوت می‌پذیرد. یکی از مهم‌ترین ردفلگ‌های درمانی زمانی دیده می‌شود که درمانگر، نگرانی‌ها یا دردهای شما را نادیده می‌گیرد، آن‌ها را رد می‌کند یا کم‌اهمیت جلوه می‌دهد.
به واکنش درمانگر نسبت به نگرانی‌های خود توجه کنید. درمانگر حرفه‌ای، بدون موضع‌گیری دفاعی، انتقاد یا ناراحتی شما را جدی می‌گیرد. شما سزاوار فردی هستید که با دلسوزی به حرف‌هایتان گوش دهد، نه کسی که شما را برای مشکلات رابطه‌ای سرزنش کند.
قطع کردن مکرر صحبت‌ها یا حواس‌پرتی
درمانگر باید توجه کاملش را در اختیار شما بگذارد. رفتارهایی مثل چندوظیفگی در حین جلسه، بی‌احترامی محسوب می‌شوند و به رابطه درمانی آسیب می‌زنند.
به این نشانه‌ها دقت کنید:
- چک‌کردن ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی در طول جلسه (۳۹٪ از درمانگران اعتراف کرده‌اند که در جلسات آنلاین این کار را انجام داده‌اند)
- پاسخ دادن به اعلان‌های غیرضروری
- حواس‌پرتی یا حضور ذهن نداشتن
- مشکلات فنی یا وقت‌کشی در جلسات آنلاین
این اختلال‌ها برای مراجعانی که اضطراب، تروما یا حساسیت بالا دارند، بسیار آزاردهنده است و تمرکز را از روند درمانی می‌گیرد.
مهارت ضعیف در گوش دادن و نبود مشارکت فعال
گوش دادن واقعی یعنی توجه کامل به صحبت‌های مراجع و پاسخ دادن متفکرانه. متأسفانه بسیاری از درمانگران در شنیدن واقعی و عمیق ضعیف عمل می‌کنند.
اگر درمانگر در پاسخ به تجربه شما، سریعا آن را با تجربه خودش جایگزین کند (مثلاً در جواب درد سر شما، از سردرد خودش بگوید)، این نوع پاسخ به‌جای همدلی، حس نادیده‌گرفته‌شدن را منتقل می‌کند.
اگر درمانگر:
- وسط گفتگو، صحبت شما را قطع می‌کند
- بخش‌های مهمی از روایت شما را فراموش می‌کند
- بدون شنیدن دقیق، نتیجه‌گیری نادرست می‌کند
یعنی مشکل ارتباطی جدی در کار است. درمانگر حرفه‌ای جریان صحبت شما را دنبال می‌کند، بازتاب دقیقی از حرف‌هایتان ارائه می‌دهد و مرتب با شما چک می‌کند که برداشتش درست بوده باشد.
گوش ندادن مؤثر، احساس امنیت را از فضای درمان می‌گیرد و جریان ارتباط را مختل می‌کند. به حس درونی‌تان اعتماد کنید—اگر بعد از جلسات، احساس شنیده‌نشدن یا سوءتفاهم دارید، شاید وقت آن باشد که درباره ادامه دادن درمان با آن فرد تجدیدنظر کنید.
تخلفات اخلاقی که هرگز نباید تحمل شوند
برخی تخلفات اخلاقی در درمان، بسیار فراتر از مشکلات ارتباطی یا مرزهای حرفه‌ای هستند. این موارد جدی، نشان‌دهنده‌ی ضعف شدید در صلاحیت حرفه‌ای درمانگر هستند و در بسیاری از موارد، علاوه بر نقض اصول اخلاقی، از نظر قانونی نیز جرم محسوب می‌شوند. سازمان‌های ناظر مانند سازمان نظام روانشناسی یا هیئت‌های صدور مجوز، با این موارد با جدیت برخورد می‌کنند.
نقض حریم خصوصی و رازداری
اعتماد در درمان، مستقیماً با حفظ رازداری گره خورده است. قانون، درمانگران را موظف می‌کند که اطلاعات خصوصی شما را محرمانه نگه دارند. تنها در شرایط خاصی، مانند:
- خطر آسیب‌رسانی به خود یا دیگران
- موارد کودک‌آزاری یا سالمند‌آزاری
- یا حکم دادگاه
اجازه افشای اطلاعات وجود دارد.
با این حال، برخی درمانگران مرتکب نقض رازداری می‌شوند. نشانه‌های هشداردهنده عبارت‌اند از:
- صحبت درباره شما با دیگران بدون کسب رضایت کتبی
- ذکر جزئیاتی قابل شناسایی از شما در جلسات آموزشی یا نظارتی
- افشای اطلاعات به اعضای خانواده بدون اجازه شما
- انتشار نکاتی درباره جلسه‌تان در شبکه‌های اجتماعی
تحقیقات نشان داده نوجوانانی که به‌طور ناخواسته متوجه افشای اطلاعاتشان به والدین می‌شوند، اغلب اعتمادشان را به درمانگر از دست می‌دهند. برخی به‌جای قطع درمان، یاد می‌گیرند چه چیزهایی را بگویند و چه چیزهایی را پنهان کنند—رفتاری که روند درمان را بشدت مختل می‌کند.
روابط شخصی نامناسب با مراجع
به‌خاطر تفاوت قدرت میان درمانگر و مراجع، هرگونه رابطه‌ی دوگانه (هم‌زمان درمانگر بودن و داشتن رابطه‌ی دیگری مثل دوستی، کاری یا عاشقانه) ممنوع و پرخطر است. در بسیاری از آیین‌نامه‌های اخلاقی، داشتن رابطه‌ی عاطفی یا جنسی با مراجع، حتی تا ۵ سال پس از پایان درمان، ممنوع اعلام شده است.
این موارد نیز تخلف محسوب می‌شوند:
- برقراری رابطه با یکی از اعضای خانواده یا شریک عاطفی مراجع
- شرکت در مراسم اجتماعی مراجع (مثل عروسی) یا ارسال پیام‌های غیرضروری در خارج از جلسات
- تماس فیزیکی زیاد، اظهارنظرهای مکرر درباره ظاهر شما، یا تمرکز غیرعادی روی زندگی عاطفی‌تان
حتی اگر رابطه‌ی شخصی از طرف شما آغاز شود یا با رضایت دوطرفه شکل بگیرد، مسئولیت حفظ مرز حرفه‌ای با درمانگر است. در بسیاری از کشورها، روابط جنسی میان درمانگر و مراجع، به‌عنوان «تخلف حرفه‌ای جدی» شناخته می‌شود و پیامدهای قانونی دارد.
سوءاستفاده مالی
سوءاستفاده مالی زمانی رخ می‌دهد که درمانگر برای کسب سود بیشتر، از جایگاه حرفه‌ای خود استفاده نادرست می‌کند. نشانه‌های آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- دریافت مبلغ غیرمنصفانه برای جلسات
- دریافت هزینه دو بار برای یک جلسه
- گرفتن هزینه برای جلساتی که برگزار نشده‌اند
- ارائه اطلاعات نادرست به بیمه برای دریافت پول بیشتر
همچنین برخی درمانگران تلاش می‌کنند محصولات جانبی بفروشند، بدون اطلاع قبلی هزینه‌ها را بالا ببرند، یا اصرار به ادامه جلسات درمانی بدون نیاز واقعی داشته باشند.
درمانگر حرفه‌ای در آغاز درمان، باید نحوه‌ی پرداخت، هزینه‌ها و شرایط لغو جلسات را به‌روشنی توضیح دهد.
هرگونه ساز‌وکار مالی که منافع درمانگر را بر سلامت و صلاح شما مقدم بداند، یک ردفلگ جدی است و باید در اسرع وقت به فکر تغییر درمانگر باشید.
نشانه‌های ناتوانی حرفه‌ای در درمانگر
مهارت‌های حرفه‌ای، ستون فقرات موفقیت در روان‌درمانی هستند. حتی اگر درمانگری ارتباط خوبی برقرار کند و اصول اخلاقی را رعایت کند، نداشتن آموزش تخصصی یا استفاده از روش‌های منسوخ می‌تواند ناخواسته به سلامت روان مراجع آسیب بزند. شناخت این نشانه‌ها به شما کمک می‌کند تا تجربه‌ی درمانی ایمن‌تر و مؤثرتری داشته باشید.
نداشتن مدارک یا آموزش تخصصی معتبر
درمانگر حرفه‌ای مدارک تحصیلی، گواهینامه‌ها و مجوزهای قانونی‌اش را شفاف اعلام می‌کند. متأسفانه برخی افراد بدون داشتن مجوز معتبر، اقدام به فعالیت در حوزه روان‌درمانی می‌کنند یا درباره صلاحیت‌هایشان اغراق می‌کنند.
در جستجوی درمانگر ممکن است با عناوین و مخفف‌های مختلفی روبه‌رو شوید (مثل روانشناس، مشاور، روان‌درمانگر، روان‌پزشک). درک تفاوت این عناوین بسیار مهم است، زیرا برخی از آن‌ها مستلزم تحصیلات دانشگاهی پیشرفته و مجوز قانونی هستند، در حالی‌که بعضی دیگر ممکن است صرفاً بر پایه یک دوره‌ی کوتاه‌مدت شکل گرفته باشند.
برای اطمینان از صلاحیت درمانگر:
- مدارک و مجوزها را در سامانه‌های رسمی یا سایت‌های نظام روانشناسی بررسی کنید.
- درباره‌ی نوع آموزش‌ها و تخصص درمانگر سؤال بپرسید، مخصوصاً اگر با مشکل خاصی (مثل وسواس، اضطراب یا تروما) روبه‌رو هستید.
- اگر در زمینه‌ای درمان تخصصی می‌خواهید (مثل درمان تروما، اوتیسم، اختلال خوردن)، دنبال عناوینی مثل «دارای گواهی تخصصی» یا «دارای مجوز رسمی» باشید، نه صرفاً «آموزش‌دیده».
نداشتن توانایی برای کار با مشکل خاص شما
درمانگران حرفه‌ای محدودیت‌های خود را می‌شناسند و در صورت نداشتن مهارت لازم، شما را به همکار متخصص ارجاع می‌دهند. برای مثال، اگر با اختلال خوردن دست‌وپنجه نرم می‌کنید و درمانگر شما هیچ تجربه‌ای در این زمینه ندارد، وظیفه‌اش است که شما را به متخصصی باتجربه معرفی کند.
برخی درمانگران ادعای تخصص در حوزه‌هایی را دارند که تنها یک دوره آنلاین کوتاه گذرانده‌اند. به عنوان نمونه:
- کسی ممکن است خود را متخصص درمان شناختی‌رفتاری مبتنی بر تروما بداند، اما تنها ۱۱ ساعت آموزش مجازی دیده باشد.
- یا فردی ادعا کند در سلامت روان دوران بارداری تخصص دارد، تنها به این دلیل که خودش بارداری را تجربه کرده است، نه به واسطه‌ی آموزش حرفه‌ای.
استفاده از تکنیک‌های قدیمی یا آسیب‌زننده
برخی روش‌های درمانی که زمانی رایج بودند، امروز به عنوان روش‌های آسیب‌زا شناخته می‌شوند. درمانگرانی که به‌روز نیستند یا روش‌هایی بدون پشتوانه علمی استفاده می‌کنند، ممکن است حال روانی مراجع را بدتر کنند.
نمونه‌هایی از روش‌های مشکل‌ساز:
- جلسات تخلیه هیجانی برای بازماندگان تروما (که گاهی آسیب را بیشتر می‌کند)
- برنامه‌های تنبیهی برای نوجوانان بزهکار (مثل روش‌های «بترسونیم» یا اردوگاه‌های فشار روانی)
- درمان‌هایی برای تغییر گرایش جنسی (که هم غیراخلاقی‌اند و هم خلاف اصول علمی)
- تکنیک‌های بازیابی خاطره که باعث ایجاد خاطرات کاذب می‌شوند
- بستری‌های اجباری بی‌دلیل برای افکار خودکشی (که می‌تواند باعث بی‌اعتمادی و آسیب بیشتر شود)
درمانگران مسئول و حرفه‌ای:
- درباره روش‌های درمانی خود توضیح می‌دهند
- پشتوانه علمی روش‌ها را شرح می‌دهند
- و در صورت نیاز، روش‌های جایگزین پیشنهاد می‌کنند
آن‌ها شما را صرفاً به عنوان «مشکل» نمی‌بینند، بلکه به‌عنوان یک انسان کامل و باارزش به شما نگاه می‌کنند.
نشانه‌های ظریفی که در طول زمان ظاهر می‌شوند
برخی از نشانه‌های هشداردهنده در روند روان‌درمانی، به‌صورت تدریجی و بعد از چندین جلسه خودشان را نشان می‌دهند. این نشانه‌ها ممکن است در ابتدا به چشم نیایند، اما اگر نادیده گرفته شوند، می‌توانند روند بهبودی شما را دچار اختلال کنند.
احساس بدتر شدن مداوم بعد از جلسات
درمان روانی گاهی می‌تواند احساسی و دشوار باشد، مخصوصاً زمانی که در حال مرور تجربیات دردناک گذشته هستید. طبیعی است که همیشه بعد از جلسات حس خوبی نداشته باشید. اما اگر به‌طور پیوسته و بدون هیچ‌گونه بهبودی، بعد از جلسات احساس بدتری دارید، ممکن است سبک درمانی درمانگر با نیازهای شما سازگار نباشد.
مطالعات نشان داده‌اند که گاهی افراد بعد از جلسات درمانی احساس ناخوشایندی پیدا می‌کنند، زیرا موضوعاتی عمیق یا باورهایی قدیمی به چالش کشیده می‌شوند. اما اگر این احساسات منفی بیش از سه جلسه ادامه پیدا کنند و راهی برای مواجهه با آن‌ها به شما آموزش داده نشود، لازم است روند درمان را بررسی مجدد کنید.
احساس شما بعد از جلسات بسیار مهم است. اگر بارها جلسات را با حس ناراحتی، اضطراب، درماندگی یا خشم ترک می‌کنید و هنوز راهی برای مدیریت این احساسات نیافته‌اید، این یک علامت هشدار است که نباید نادیده گرفته شود.
نبود پیشرفت با وجود حضور منظم
اگر مدت طولانی به‌صورت منظم در جلسات درمان شرکت کرده‌اید، اما هیچ تغییری در حال روحی یا رفتاری‌تان نمی‌بینید، این احتمال وجود دارد که درمانگر شما انتخاب مناسبی نبوده است.
درمان، روندی تدریجی دارد و گاهی افت‌وخیز خواهد داشت، اما در مجموع باید احساس رشد، فهم یا آرامش بیشتری در شما ایجاد کند. درمانگر حرفه‌ای زمانی که متوجه توقف یا کندی در روند بهبود می‌شود، باید دلیل آن را با شما بررسی کرده و برای اصلاح مسیر، اقدام کند. جلساتی که به‌صورت تکراری و بدون هدف مشخص پیش می‌روند، نشان‌دهنده ضعف در مدیریت درمان هستند.
به اهداف اولیه‌تان نگاه کنید: اگر بعد از ماه‌ها کار درمانی هنوز در همان الگوهای احساسی یا رفتاری گیر کرده‌اید، وقت آن رسیده که درباره مناسب بودن این رابطه درمانی تجدید نظر کنید.
احساس ناراحتی یا اضطراب نسبت به جلسات درمان
یکی دیگر از نشانه‌های مهم، زمانی است که به‌جای احساس حمایت یا امید، جلسات درمانی برایتان استرس‌زا یا ناخوشایند می‌شوند. روان‌درمانی باید به کاهش اضطراب کمک کند، نه اینکه خودش تبدیل به منبع اضطراب شود.
به این نشانه‌ها توجه کنید:
- از قبل نگران و دل‌زده از جلسه‌ی بعدی هستید
- احساس می‌کنید روند درمان هیچ نتیجه‌ای نداشته
- به فکر لغو جلسات می‌افتید، حتی اگر هزینه‌ای پرداخت کرده باشید
- در جلسات بی‌انگیزه یا بی‌حوصله شده‌اید و دیگر مشارکت نمی‌کنید
رابطه درمانی باید در گذر زمان احساس امنیت بیشتری در شما ایجاد کند، نه اینکه باعث فرسایش روانی شود. اگر حس می‌کنید درمان به‌جای کمک، خودش منبع استرس شده، وقت آن است که گزینه‌های دیگر را بررسی کنید.
نتیجه‌گیری
تشخیص اینکه آیا درمانگر شما برایتان مناسب است یا نه، به شما قدرت انتخاب آگاهانه در مسیر مراقبت روانی می‌دهد. گرچه روان‌درمانی برای بسیاری افراد مؤثر است، اما ادامه دادن درمان با فردی که با نیازهای شما هم‌راستا نیست، می‌تواند روند بهبود را مختل کرده یا حتی آسیب‌زا باشد.
درمانگران حرفه‌ای از بازخورد صادقانه استقبال می‌کنند و به حق شما برای تغییر درمانگر احترام می‌گذارند. با این حال، بسیاری از مراجعان به‌دلیل احساس گناه، وفاداری یا تردید، در روابط درمانی ناکارآمد باقی می‌مانند. اما گفت‌وگوی مستقیم درباره‌ی نگرانی‌ها یا حتی تغییر درمانگر، اغلب نتیجه‌ای بهتر از ادامه مسیر نادرست دارد.
به احساس درونی‌تان اعتماد کنید. نشانه‌های واضحی مثل نقض اخلاق حرفه‌ای یا نشانه‌های ظریف‌تر مانند ناراحتی مداوم در جلسات، زنگ خطرهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. انتخاب درمانگر مناسب شاید زمان‌بر باشد، اما سلامت روانی شما شایسته‌ی مراقبتی باکیفیت، حرفه‌ای و اخلاق‌محور است که به‌راستی به نیازهای شما پاسخ دهد.
